Fen lisesi öğrencileri, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 50. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması'nda "Ferro-spanç" olarak adlandırdıkları görüntülenebilir sargı bezi projesiyle kimya dalında İstanbul-Avrupa Bölge birincisi oldu.
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığınca, lise öğrenimine devam eden öğrencileri temel, sosyal ve uygulamalı bilim alanlarında çalışmalar yapmaya teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve mevcut bilimsel çalışmaların gelişimine katkı sağlamak amacıyla her yıl düzenlenen yarışmaya, 12 dalda bin 245 proje katıldı.
Danışman öğretmen Öznur Pamukçu Gezer öncülüğünde 10. sınıf öğrencileri Sude Nur Yıldırım ve Yasemin Kaval, "spanç" adı verilen sargı bezlerini manyetik özellik gösteren ve çeşitli görüntüleme sistemlerinde belirlenebilen magnetit partiküllerle donatarak, ürettikleri "Poli Magnetit Nanoliflerinin Sentezi ve Ferro-Spanç Üretimi" adlı projeleriyle İstanbul-Avrupa Bölge birinciliği elde ederek, Türkiye finaline gitmeye hak kazandı.
Projeyle, ameliyat esnasında hastanın vücudunda unutulan sargı bezinin yerinin kolaylıkla tespit edilebilme ve görüntülenme ihtimali artırılarak, meydana gelebilecek komplikasyonların önüne geçilmesi hedefleniyor.
"MAGNETİTLER SAYESİNDE SARGI BEZLERİNİN YERİ TESPİT EDİLECEK"
Öğrencilerden Sude Nur Yıldırım, "Poli Magnetit Nanoliflerinin Sentezi ve Ferro-Spanç Üretimi" projesiyle yarışmaya katıldıklarını, "spanç"ın ameliyatlarda operasyon bölgesini temizlemek veya tamponlamak amacıyla kullanılan sargı bezi olduğunu anlattı.
Bu sargı bezlerinin hasta vücudunda unutulmasının komplikasyonlara neden olduğuna işaret eden Yıldırım, "Biz de bu sorunu çözmek amacıyla sargı bezlerinin hasta vücudunda unutulması durumunda görünebilir hale gelmesi için içlerinde magnetit partikülleri yerleştirdik. Böylece herhangi bir unutulma durumunda mangetitler sayesinde sargı bezlerinin yerleri kolaylıkla tespit edilebilecek" dedi.
Yıldırım, "Birinci seçildiğimiz an çok heyecan vericiydi. Özellikle ismimizin söylendiği anda çok heyecanlandık. İlk önce üçüncü ve ikinciyi açıkladılar. Sona kalınca 'Seçilecek miyiz?' diye tereddüt ettik" ifadelerini kullandı.
Öğrenci Yasemin Kaval da bilimsel projelere katılarak, laboratuvar ortamlarını görmenin, oradaki malzemeleri tanımanın ve kullanmanın kendisine büyük bir avantaj sağladığını belirtti.
Yarışmada birinci olmaktan mutluluk duyduğunu dile getiren Kaval, "Derece alan öğrenciler açıklandığı sırada arkadaşımla 'Hayırlısı olsun.' dedik. O kadar heyecanlıydık ki, ismimiz okunduğu zaman nasıl o sahneye indiğimizi bile hatırlamıyorum." diye konuştu.
"ÖĞRENCİLERDE BİLİMSEL ÇALIŞMA TEMELİ OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYORUZ"
Kimya Öğretmeni ve Proje Danışmanı Öznur Pamukçugezer ise bu yıl yarışmaya Türkiye'den yaklaşık 16 bin 600 okul, İstanbul Avrupa Bölgesinden de bin 245 projenin katıldığını, bunların yaklaşık yüzde 10'luk diliminin İstanbul'daki sergide yer aldığını anlattı.
Yarışmada İstanbul Avrupa Bölgesinden kimya dalında 9 projenin bulunduğunu aktaran Pamukçugezer, şu bilgileri verdi: "Projemiz kimya dalında 'Poli Vinil Pirolidon' dediğimiz kimyasal bir poliver maddenin yine bir kimyasal olan manyetit demir 2-3 oksit madde bileşikleriyle komplike oluşan bir yapının tıp dilinde ameliyatlarda kullanılan sargı bezi denilen spançlar içerisine yerleştirilerek, geliştirdiğimiz "Ferro-spanç" diye bir ürün. Maalesef operasyonlar sırasında çok sayıda hastada unutulabilen bu tarz spanç veya farklı cisimler var. Bu yabancı cisimler hasta vücudunda görüntülenemediği zaman maalesef komplikasyonlara neden olabiliyor. Ölümle sonuçlanan vakalar yer alabiliyor. Geliştirdiğimiz üründe sargı bezleri içerisine yerleştirdiğimiz polimer manyetik demir partiküllerinin aslında görüntülenebilme özelliğinin bu tarz sorunlara çözüm üretebileceğini düşündük."
Pamukçugezer, öğrencilerinin bilimsel çalışma yaptıkları bir yarışmada finale kalmalarından onur ve gurur duyduğunu dile getirdi.
Öğrencilerinde bilimsel çalışma temeli oluşturmaya çalıştıklarını vurgulayan Pamukçugezer, "Yani araştıran, sorgulayan, çevresindeki olayların farkına varan, dünyadaki buluşları takip eden öğrenciler yetiştirerek, bilimsel düşünce yaratmayı hedefliyoruz. Sadece lisedeki müfredatlarla sınırlı kalmayıp, literatür taraması ve deneysel çalışma yapmayı öğreniyorlar." değerlendirmesini yaptı.
"İSTİYORUZ Kİ ÇOCUKLARIMIZ ÜRETEBİLSİNLER"
Lise müdürü Selin Tataroğlu ise öğrencilerin bilimsel araştırma projelerine destek verdiklerini belirterek, "Çünkü istiyoruz ki, çocuklarımız sorgulasınlar, üretebilsinler. Var olanı değil, kendi bulduklarını kullanabilsinler. Bilimsel süreç becerilerinin gelişimi, bilimi anlamaları ve hayata geçirmeleri, teknolojiyi işlevsel hale getirmeleri bizim esas sebeplerimiz" dedi.
Tataroğlu, okulda fizik ve kimya laboratuvarlarından oluşan bir bilim merkezi ile inovasyon merkezi olduğunu aktararak, burada öğrencilerin hem öngördükleri programlar hem de kendi hayalleri kapsamında istedikleri projeleri geliştirebildiklerini vurguladı.
Öğrencilerin yarışmada birincilik elde etmelerinden onur duyduklarını ifade eden Tataroğlu, okulun kuruluşundan bu yana yaklaşık 470 TÜBİTAK projesine imza attığını ve şimdi de Türkiye finaline gideceklerini sözlerine ekledi.