Yunanistan'ın İyon Denizi'nde kara sularını 12 mile çıkarma kararı önümüzdeki hafta meclis gündemine geliyor. Yunanistan Hükümeti'nin sözcüsü Ege denizini kast ederek, "Diğer egemenlik alanlarında da bu hakkı saklı tuttuklarını" söyledi
Yunanistan, batı kıyılarındaki kara sularını 6 milden 12 mile çıkarma planlarında son aşamaya yaklaştı. Hükümet sözcüsü Hristos Tarantilis, İyon Denizi'ndeki kara sularının 12 mile çıkarılmasını öngören yasa tasarısının bu hafta mecliste görüşülmeye başlanacağını açıkladı.
Tarantilis, "Bu tarihi bir karar. Yunanistan bu bölgede kara sularını 12 mile çıkarıyor ve 1947'den beri ilk kez topraklarını genişletiyor. Helen Cumhuriyeti, diğer egemenlik alanlarında da haklarını kullanma hakkını saklı tutmaktadır" dedi.
FUAT OKTAY: EGE DENİZİ'NDE BÖYLE BİR KARAR SAVAŞ SEBEBİ
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis, Ağustos ayında yaptığı açıklamada ülkesinin İyon Denizi'ndeki karasularını 6 milden 12 mile çıkarma planını açıklamış, Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TBMM'nin 1995 yılında aldığı karara atıfla Yunanistan'ın Ege Denizi'nde bu yönde bir adım atması durumunda bunun savaş nedeni sayılacağını bildirmişti.
Yunanistan İyon Denizi'nde İtalya ve Arnavutluk ile komşu olmasına rağmen kara sularının 12 mile çıkarılması Ege Denizi'ndeki hak iddialarını da gündeme getirecek. Yunanistan, 1982 yılında imzalanan ve taraf olduğu BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne atıfla Ege'de de kara sularını 12 mile çıkarabileceğini savunuyor. Sözleşmenin 3'üncü maddesi, sözleşmeye taraf ülkelerin kara sularının genişliğini 12 deniz milini aşmayacak şekilde tespit etme hakkına sahip olduğunu belirtiyor. Türkiye ise sözleşmeye taraf değil.
NEDEN 12 MİLE KARŞIYIZ?
Türkiye'nin Karadeniz ve Akdeniz'de karasuyu 12 mil olarak belirlenmiş. Fakat Adalar Denizi'nde 6 milin üzerindeki bir uygulamanın “Casus Belli”, yani savaş nedeni olacağı 1995 yılında TBMM'de alınan kararla dünyaya ilan edilmiş. Bunun çok temel bir sebebi bulunuyor: 3 bine yakın ada, adacık ve kayalığın bulunduğu Adalar Denizi'nde 12 mil uygulaması, bölgedeki tüm serbest geçiş alanlarını kapatarak Türkiye'yi Marmara'ya hapsediyor. Yunan karasuyuna uğramadan Akdeniz'e açılmanın mümkün olmadığı böyle bir uygulamada, Adalar Denizi'ndeki şuan yüzde 49 olan açık deniz alanı yüzde 20'nin altına düşüyor.
Yunanistan her ne kadar karasularında Zararsız Geçiş Rejimi uygulanacağını iddia etse de, konu bununla da sınırlı değil. Her şeyden önce Türkiye'nin ab initio (başlangıçtan) ve ibso facto (kendiliğinden) hakkı olan kıtasahanlığı alanında Yunan iç hukuku geçerli olacak ki, böyle bir rejimin uygulanmasının da kabul edilemeyeceği belirtiliyor.
Daha öz bir ifadeyle; açık deniz alanları üzerindeki uluslararası hava sahasından bütün devletlerin tabiiyetindeki hava araçları serbestçe uçabilirken, karasuları üzerindeki hava sahası kıyı devletinin münhasır egemenliği altında ve hava sahasından zararsız geçiş hakkı bulunmuyor. Yine açık deniz alanlarında tüm devletlerin avlanma serbestisi varken, bu alanların bir devletin karasularına dönüşmesi halinde su tabakası üzerindeki tüm haklar da kıyı devletine geçiyor. Açık deniz alanlarında bütün devletlerin deniz altı kablo ve boru döşeme serbestisi mevcutken, karasularında kıyı devleti dışında diğer devletlerin böyle bir hakkı bulunmuyor. Ayrıca yabancı bir devletin karasularından geçen denizaltılar, su üstünden seyretmek zorunda ve kıyı devleti güvenliğini koruyabilmek için gerekli gördüğü hallerde zararsız geçiş hakkını askıya alabiliyor.
Dolayısıyla Adalar Denizi'nde 12 mil rejimi, Türkiye'nin egemenliğinin mutlak ihlalidir ve 1995 kararıyla savaş nedeni sayılmıştır.
Bkz:Yunanistan, İyon Denizi'nde karasularını 12 mile çıkardı
YUNANİSTAN SAVUNMA BÜTÇESİNİ 5 KAT ARTIRMIŞTI
Geçtiğimiz Aralık ayında Yunanistan hükümeti ekonomik küçülmeye rağmen savunma bütçesini 5 kat artırmıştı.
Yunanistan savunmaya 2021 için 5,49 milyar avro, savunma harcamalarındaki silahlanma kalemlerine ise 2,5 milyar avro pay ayırdığını açıkladın. Böylelikle askeri harcama planı son 11 yılın en yüksek düzeyine ulaştı.
ASKERİ HARCAMALARI DÜŞÜRMÜŞTÜ
1996'daki Kardak krizinden sonra büyük bir silahlanma programı yürüten Yunanistan, 2010 yılında içine girdiği ekonomik krizden sonra askeri harcamalarını düşürmüştü.
Ülke, 2010'da 4,09 milyar avro, 2011'de 4,917 milyar, 2012'de 4,155 milyar, 2013'te 3,692 milyar, 2014 ve 2015'te ise 3,305 milyar avro savunma bütçesi belirledi.
2016'da 3,21 milyar, 2017'de 3,163 milyar, 2018'de 3,189 milyar avro olan Yunanistan'ın savunma bütçesi, 2019'da 3,388 milyar, 2020'de ise 3,39 milyar avro seviyesinde kaldı.
2020'DE BÜTÇESİ 540 MİLYON AVROYDU
Yunanistan, geçen yıl için belirlediği savunma bütçesinde silahlanmaya ayırdığı payı, 542 milyon 779 bin avro, bu yıl için ise 540 milyon 692 bin avro düzeyinde tuttu.
Askeri harcamaların ekonomik büyüklüğe oranı bakımından NATO üyesi ülkeler arasında üst sıralarda yer alan ülke, geçen yıl gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 2,28'ini savunmaya harcadı.
Yunanistan, bu yönüyle NATO'nun yüzde 2 hedefi ve AB ülkelerinin yüzde 1,2 ortalamasının üzerinde olmasıyla dikkati çekiyor.
Ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının son 10 yılda yaşanan mali kriz nedeniyle yaklaşık dörtte bir oranında daraldığı göz önüne alındığında askeri kalemlere harcanan tutarın büyüklüğü öne çıkıyor.
2017'den bu yana ekonomisinde toparlanma sinyalleri görülen Yunanistan, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının da etkisiyle tekrar daralma eğilimine girdi.
YÜZDE 10.5 KÜÇÜLME TAHMİNİ
Yunanistan'ın, 2021 devlet bütçesinde yer alan ekonomik büyüme projeksiyonuna göre bu yıl yüzde 10,5 küçüleceği tahmin edilirken, askeri harcamalarını artırma yoluna giden hükümet, başta ülkedeki muhalefet partileri olmak üzere geniş çevrelerce eleştiriliyor.
Başbakan Kiryakos Miçotakis, Türkiye ile Doğu Akdeniz'de yaşanan gerginliği bahane ederek ordu harcamalarını artırma kararını kamuoyuna "pazarlamak" üzere yoğun çaba sarf ederken, silahlanma planının yüksek maliyeti halkta endişelere neden oluyor.
Yunan basınında yer alan haberlere göre, Fransa'dan alınması planlanan 18 Rafale tipi savaş uçağının ülkeye maliyeti yaklaşık 2,5 milyar avro olacak. Fransa ile gelecek günlerde bu uçakların satın alımı için anlaşma imzalayacak Yunanistan'ın ilk teslimatı gelecek temmuzda alması öngörülüyor.
Gelecek 10 yılda 10 milyar avroluk silahlanma harcaması yapmayı planlayan Yunan yetkililer, ülke ordusuna da 15 bin yeni askeri personel takviyesi yapmayı tasarlıyor.
Yunanistan'ın, Amerikan Lockheed Martin tarafından yapılan F-16 jet filosunu güncelleme projesinin, yaklaşık 1,25 milyar avroluk maliyetle 2027'de tamamlaması bekleniyor.
talebe.org