TLB ANKARA İL BAşKAN YARDıMCıSı
1975’te San Remo Film Şenliği’nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü alarak uluslararası alanda ödül alan tek sinema oyuncusu olduğu zaman aldığı Altın Portakal ödülünü, “Onlar bana pamuk toplamayı öğretmeselerdi, ben bu rolü yapamazdım. Ben rüzgârımı işçi ve köylülerden alıyorum, bu portakal burada, sendikanızda dursun.” diyerek Söke Toprak-İş Sendikasına bırakan, kamyon römorku üzerinde Anadolu’nun köylerine tiyatroyu götüren devrimci ve duayen tiyatrocu.
Peki biz Erkan Yücel’i ne kadar tanıyoruz?
Tiyatronun içinin boşaltılmaya çalışıldığı dönemde yaptıklarıyla bir ışık olan Erkan Yücel’i, aramızdan ayrılışının 40. yıl dönümünde bir kez daha hatırlayalım, anlayalım ve analım.
Liseyi yarıda bırakarak tiyatroya başladı. İlk olarak Ankara Deneme Sahnesi’nde çalıştı. Bir yandan Halkevleri’nin tiyatro kurslarına devam etti. 1962 ve 1963 yıllarında iki kez konservatuvara başvurmasına karşın, “ağız yapısı uygun değil” diye alınmadı. Daha sonradan Devlet Tiyatroları’ndan gelen oyunculuk teklifini de kabul etmedi. “Ayak Bacak Fabrikası” ve “Klimanjaroya Tek Başına Tırmanmak” adlı oyunları ile dünya çapında tanındı.
Hiciv dolu yazılarıyla ve toplumun sorunlarının sahneye yansıtılmaktan en çok korkulduğu zamanda bu sorunları ve toplumda gördüğü yanlışları korkusuzca ve komediyle sahneye koymasıyla da bilinirdi Erkan ağabey. Belki de bu sebeptendir ki -Türkiye’de bir ilk olabilir- 12 Eylül 1980 Darbesi döneminde, İzmir turnesinde, Sıkıyönetim Komutanlığı oyunu serbest bıraktı ama Erkan Yücel’in sahneye çıkmasına izin verilmedi. 12 Eylül’den sonra da pasaport verilmeyip yurt dışına çıkışı yasaklandı. Tiyatro çalışmalarına Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu’nun ardından kurduğu Ankara Halk Tiyatrosu’nda devam etti.
Halkla İç İçe Bir Sanatçı
Erkan Yücel toplumcu bir sanat anlayışını savundu. “Her yer bir sahne, herkes birer oyuncu” diyerek gittiği her yere tiyatroyu götürdü, ayak bastığı her yeri bir sahneye çevirdi. Anadolu’yu dolaştı, kamyon römorku üzerinde gittiği köylerde oyunlar oynadı. Hatta köylüler birbirlerine “Erkan Yücel buradan geçti” diye anlatırmış çünkü Erkan ağabey gittiği yerlerde sadece oyun oynayıp ayrılmadı. Gittiği köydeki çiftçiyle toprak ağalarına karşı direndi, yanında pamuk toplamayı öğrendiği ve sahnelediği performansla aldığı ödülü pamuk işçilerine verdi. Sanatçı olmayı, aydın olmayı halktan kopmak, halkı aşağılamak sananların aksine gücünü toplumundan aldı; her daim halkla birleşti, halkın tüm sorunlarında en önde onlarla birlikte direndi. Yeri geldiğinde işkencehanede, “Hadi, biraz eğlendir bizi” diyen işkenceciye, “Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti” adlı oyunundaki işkencecinin yüzüne tükürüldüğü sahneyi oynadı. Gerçekten de işkencecinin yüzüne tükürdü. Bu cesaretini içinden geldiği halkından aldı.
Halk hareketi yükseldiğinde halkla birlikte yükselen fakat halk hareketi inişe geçtiğinde halka tepeden bakan ve “devrimciliği bırakanlara” karşı “Devrimcilik, sigara mıdır ki bırakılsın?” dedi. Halkın sorunlarına karşı üç maymunu oynayanların olduğu dönemde sadece arkadaşlarını hapishanede güldürebilmek için “maymunu” oynadı.
Erkan ağabey, 41 yaşında 9 Eylül 1985 tarihinde elim bir trafik kazası sonucunda kaybettik.
Kısa ömrüne pek çok tiyatro oyunu ve sinema filmi sığdırdı, liseyi yarıda bırakarak ömrünü tiyatroya adadı. Onu tanıyan herkesin gözleri parlayarak bahsedeceği eşsiz ve örnek bir kişi oldu.
Geçici bir parıltıyla sönüp giden değil, ışığını halka bırakarak hep yaşayacak olan kişidir Erkan Yücel. Kısaca;
Işıyarak yok olan değil, ışığıyla hep var olacak olan aktör…
Biz de gençler ve belki de gelecek dönemin sanatçıları olarak Erkan ağabeyin aydınlattığı halkla iç içe sanat yolunda ilerleme sözü veriyoruz.
Gelecekte de tekrar kamyon römorkunda yine camsız, penceresiz, evlere tiyatro götürebilmek temennisiyle.
Ölüm yıl dönümünde Erkan Yücel’i bir kez daha saygı ve özlemle anıyoruz.